بررسی امکان تجربه زیبایی‌شناختی به مثابه حق فطری و تحلیل ابعاد و لوازم آن

author

Abstract:

«امکان تجربه زیبایی‌شناختی» یکی از حقوق ذاتی، فطری یا طبیعی انسان است. تأمین امکان تکامل عقلانی، اخلاقی، معنوی و عاطفی و زیبایی‌شناختی در زندگی انسان‌ها یکی از وظایف هر نظام تمدنی و اجتماعی است. امکان غرقگی در نوعی تجربه انسانی ـ الهی که تجربه زیبایی‌شناختی نامیده می‌شود، و به قدر تاریخ بشر پیشینه دارد، یکی از ابعاد  تکامل فردی و جمعی انسان‌هاست.ظهور و بسط این نحوه از کمال در پذیرش این حق فطری و طبیعی انسان، با اهمیت درخور دادن به هنر و زیبایی‌شناسی ممکن است. فقه کل‌گرا یا جامع‌نگر باید به تبیین این حق و لوازم و نتایج نظری و عملی آن بپردازد و رابطه دین، نهادهای دینی و نیز حاکمیت را با تأمین این حق روشن کند. پیش‌فرض کلامی این حق فطری، بر تعریف فقه از خداوند، اخلاق و کمال استوار است. اگر خداوند «زیبا»، و «زیبایی‌آفرین» است و به تفسیر حکمت متعالی اسلامی وجود بی‌نهایت او با زیبایی مساوق است، پایه کلامی این تفسیر شبکه‌ای از حقوق فطری در بعد زیبایی‌شناختی تأمین می‌شود. از سوی دیگر، عقل در اصول فقه امامیه به حسن و قبح ذاتی برخی حقایق و مفاهیم اخلاقی می‌رسد و آن را به مثابه اصول حاکم برهر دستگاه نظری می‌پذیرد. احکام فقهی نباید با حقوق فطری متعارض باشند و این به تأیید عقل و عقلانیت دینی برآمده از بحث مستقلات عقلیه حاصل می شود. افق فردی و اجتماعی انسان رسیدن به تکامل و بسط معنویت الهی و تحقق علمی و عینی ظرفیت‌های فطری انسانی است. اگر میل به زیبایی و خلق زیبایی در قالب اثر هنری جزو شاکله وجودی و حقوق فطری انسان قلمداد شود، ایجاد زمینه‌های فرهنگی، اجتماعی و حقوقی آن الزامی خواهد بود. رواداری خلاقیت هنری، بسط معنویت از راه خلق اثر هنری، توجه به اقتصاد هنر و نیز حقوق مالکیت فکری و هنری، از جمله آن زمینه‌هاست. تأمین این حق از حقوق فطری، زمینه‌ساز تعالی وجودی و تکامل انسان‌هاست و بی‌توجهی به آن علاوه بر قبول نسبیت‌گرایی اخلاقی، غایات فقه و مقاصد معطوف به مصالح و مفاسد را تعطیل می‌سازد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

مقایسه تأثیر وضعیت طاق باز و دمر بر وضعیت تنفسی نوزادان نارس مبتلا به سندرم دیسترس تنفسی حاد تحت درمان با پروتکل Insure

کچ ی هد پ ی ش مز ی هن ه و فد : ساسا د مردنس رد نامرد ي سفنت سرتس ي ظنت نادازون داح ي سکا لدابت م ي و نژ د ي سکا ي د هدوب نبرک تسا طسوت هک کبس اـه ي ناـمرد ي فلتخم ي هلمجزا لکتورپ INSURE ماجنا م ي دوش ا اذل . ي هعلاطم ن فدهاب اقم ي هس عضو ي ت اه ي ندب ي عضو رب رمد و زاب قاط ي سفنت ت ي هـب لاتـبم سراـن نادازون ردنس د م ي سفنت سرتس ي لکتورپ اب نامرد تحت داح INSURE ماجنا درگ ...

full text

تربیت شدن به مثابه «فطری بودن»

در این مقاله تلاش شده است خاستگاه تربیت از بیرون به درون، از کسب به کشف، و از القا و تجویز، به الهام و پرهیز ارتقا یابد. زیرا هدف تعلیم و تربیت آن است که آدمی تمامیت خویش را در فعلیت بخشیدن به قابلیت‌های فطری خویش بیابد و در این خویشتن‌یابی، جوهرة روح الهی‌اش را بر اساس آیه «و نفخت فیه من روحی (حجر، 29)» تجربه کند. روش تربیت فطری، فاعلی، قلبی وشهودی است که غالباً از طریق کنش‌های الهامی و پرهیزی،...

full text

معنا به مثابه تجربه

در این مقاله در صددام تا با نقد نظریه‌های معنایی مختلف، این پیش‌‌فرض را به چالش بکشم که معنا‌، بخشی از زبان است و در نتیجه برای برقراری ارتباط زبانی میان انسان‌‌ها، اشتراک‌‌ معنایی میان آنها ضروری است. در این مقاله ضمن نقد سه دسته از نظریه‌های ارجاعی، ساختاری و کاربردی نشان خواهم داد که هیچ یک از این نظریه‌ها نمی‌‌توانند ثابت کنند که برداشت آنها از معنا، «اشتراک‌‌پذیری» آن را ثابت می‌‌کند. سپس ...

full text

تحلیل نظریۀ ذهن بسط‌یافته و لوازم آن

نظریۀ ذهن بسط­یافته را در سال 1998 اندی کلارک و دیوید چالمرز، با تکیه بر مبانی جدیدی در فلسفۀ ذهن معاصر، مطرح کردند. متفکران این نظریه، با حفظ اصول ساختارگرایانه، از برون‌گرایی در محتوا به برون‌گرایی فعال منتقل می‌شوند. کارکردگرایی، اصل یکپارچگی علّی (سیستم یکپارچه)، اصل برابری و برون‌گرایی فعال مؤلفه‌های اصلی این نظریه هستند. در این نظریه بسط­یافتگی ذهن بر پایۀ بسط­یافتگی شناخت اثبات می‌شود. پذ...

full text

تربیت شدن به مثابه «فطری بودن»

در این مقاله تلاش شده است خاستگاه تربیت از بیرون به درون، از کسب به کشف، و از القا و تجویز، به الهام و پرهیز ارتقا یابد. زیرا هدف تعلیم و تربیت آن است که آدمی تمامیت خویش را در فعلیت بخشیدن به قابلیت های فطری خویش بیابد و در این خویشتن یابی، جوهرة روح الهی اش را بر اساس آیه «و نفخت فیه من روحی (حجر، 29)» تجربه کند. روش تربیت فطری، فاعلی، قلبی وشهودی است که غالباً از طریق کنش های الهامی و پرهیزی،...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 1395  issue 7

pages  57- 68

publication date 2017-01-20

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023